Je hoeft echt niet aan jouw installaties te likken voor een lektest. Eigenaars en exploitanten van koelinstallaties zijn niet altijd op de hoogte van de regelgeving voor het (correcte) onderhoud van hun installaties.
Wat is een lektest ?
Dankzij het uitvoeren van een periodieke lektest bij koelinstallaties beperkt men veiligheids- en omgevingsrisico’s. Hierbij gaat een erkend koeltechnicus na of er lekken te detecteren zijn. Deze onderzoekt aan de hand van een lekdichtheidstest hoe men lekverliezen aan de installatie voorkomt. De lekkagetest gebeurt vaak samen met het wettelijk verplichte onderhoud.
Vlaanderen voert een streng beleid voor de lekdichtheid van installaties die F-gassen bevatten, zoals in sommige koelinstallaties. F-Gassen zijn gefluoreerde broeikasgassen die de opwarming van de aarde doen toenemen. Lektesten zijn enkel verplicht bij koelinstallaties met ozonafbrekende stoffen (CFK's, HCFK's - bijvoorbeeld R22) en bij gefluoreerde broeikasgassen met ≥ 5 ton CO2eq (HFK's - bijvoorbeeld R134a, R410a, R407a, R404a), en dus niet bij alle installaties.
Maximale toegelaten lekverliezen
Een installatie mag maximaal 5% relatief lekverlies per jaar hebben. De berekening van het lekverlies houdt men bij in een installatiegebonden logboek. Tijdens de bijvulling van de koelinstallatie wordt het logboek telkens aangevuld.
Als het relatief lekverlies gedurende twee opeenvolgende kalenderjaren meer dan 10% bedraagt, stelt men de installatie binnen de twaalf maanden na vaststelling buiten werking. De vaststelling wordt vervolgens binnen de veertien dagen schriftelijk gemeld aan de afdeling milieuhandhaving.
Installaties met te hoge lekverliezen mogen niet verder worden geëxploiteerd. Installaties met onzonafbrekende of gefluoreerde broeikasgassen mogen ook niet worden bijgevuld in geval er lekverlies is.
Voorkomen is beter dan genezen
Stilstand van het productieproces is een geldverslindende aangelegenheid voor bedrijven. Het is dus een aangewezen zaak jouw koelsystemen goed te onderhouden. Naast het verkleinen van de kans op stilstand, verhoog je ook de levensduur van jouw apparaten. Het voorkomen van lekken is belangrijk voor het optimaliseren van procesinstallatie performances.
Indien men geen lekken vindt wordt de koeling gekeurd door een erkend koeltechnieker. Vervolgens ontvangt men een lektest attest. Het lektest certificaat geeft aan dat de systemen veilig zijn.
Bij een positieve lektest of lekdetectie van een systeem moeten er binnen de veertien dagen stappen ondernomen worden. Een erkend koeltechnicus zal dan het lek opsporen en dichten. Pas na het dichten van het lek mag een koeltechnicus koelmiddel bijvullen. Tot slot dient er binnen de maand een nieuw onderzoek ingepland te worden om na te gaan of de herstelling geslaagd is.
Hoe zelf koelinstallatie onderhouden
Laat jouw onderhoud steeds uitvoeren door een bevoegde technieker. Wanneer er een foutmelding verschijnt, moet je ook steeds een expert erbij halen. Druk dus zeker niet op het ‘akkoord gaan met de noodmaatregel’ om het proces draaiende te houden. Je kan immers je garantie verliezen en bovendien kan je jouw unit ernstig beschadigen.
Er zijn evenwel enkele controles die je zelf kan uitvoeren:
- Controleer dagelijks op ongebruikelijke geluiden en trillingen
- Controleer dagelijks op lekkages of overmatige condensatie
- Controleer wekelijks op losse onderdelen rond of in jouw apparatuur
- Controleer maandelijks de bevestigingen en sluitingen van de unit
- Controleer maandelijks de scharnieren, sloten en schroeven van alle elektriciteitskasten en behuizingen
Is een lektest verplicht?
De wettelijke verplichting voor het uitvoeren van een onderhoud is afhankelijk van de hoeveelheid koelmiddel in de installatie. Ben je wettelijk verplicht jouw koelinstallatie te onderhouden? Dan hoort hier steeds een lektest bij.
- Minder dan 3kg koelmiddel: Geen verplicht onderhoud
- Meer dan 3kg koelmiddel: Jaarlijks verplicht onderhoud
- Meer dan 30kg koelmiddel: Zesmaandelijks verplicht onderhoud
- Meer dan 300kg koelmiddel: Driemaandelijks verplicht onderhoud
Naast de hoeveelheid koelmiddel is de controlefrequentie voor gefluoreerde broeikasgassen ook afhankelijk van de GWP-waarde (Global warming Potential) van het koelmiddel.
- 5 ton CO2-eq of meer: 12 maandelijkse controle
- Meer dan 50 ton CO2-eq: 6 maandelijkse controle
- Meer dan 500 ton CO2-eq: 3 maandelijkse controle
Het is hierbij verplicht om een logboek bij te houden. Zo’n logboek vermeldt allerlei gegevens zoals een verslag van interventies en onderhoudsbeurten, gegevens van de installatie, de installateur,… Je ontvangt het bij de installatie van de koelinstallatie en het moet steeds beschikbaar zijn bij een volgende controle, herstelling,…
Indien je de wettelijke verplichtingen niet nakomt kunnen boetes hoog oplopen, tot zelfs € 10.000. Laat dus steeds tijdig een lektest uitvoeren en herstel installaties met lekkende vloeistoffen zo snel mogelijk.
Tips & Tricks
Heb je nog andere installaties die moeten voldoen aan de nodige milieueisen, zoals stookinstallaties of mazouttanks? Koppel dan best al jouw keuringen en attesten aan één vaste partner. Jouw ontzorgende partner is verantwoordelijk voor de keuringen, het onderhoud en het herstel van al jouw machines. Op die manier voldoen al jouw installaties aan de opgelegde milieuwetgevingen.
Neem contact op met Artion voor een gratis milieuscan.
We brengen jouw installaties in kaart en analyseren jouw periodieke onderhouden en potentiële bedrijfsrisico’s.